Tweehonderd jaar samenwerking

Een column van Johan Bac over Reclassering Nederland in DJIzien (Nummer 31).

Op 12 november 1823 stuurden drie vooraanstaande heren een ontwerp voor een Genootschap ter Zeedelijke Verbetering der Gevangenen aan een groot aantal gelijkgezinden met de vraag of ze lid wilden worden. Zo’n genootschap was hard nodig, vonden ze, want het was met de zedelijke toestand van gevangenen ‘jammerlijk’ gesteld. In plaats van dat die bij hun ‘loslating (…) het kwade hadden afgeleerd’, verlieten ze ‘niet zelden het gevangenenhuis slechter dan zij het betraden’. Sterker nog, ze kwamen vaak de inrichting uit ‘om er spoedig weder in terug te keren’.

Dit genootschap was de voorloper van wat nu de reclassering is. We vieren dit jaar dus onze 200^e verjaardag. En daarmee vieren we ook dat we al 200 jaar samenwerken met gevangenissen, want het reclasseringswerk begon binnen. En niet alleen om gevangenen te (zedelijk) verbeteren, nee, de mensen van het genootschap hebben ook veel gedaan om de gevangenis zelf te verbeteren. Enkele wapenfeiten: een jeugdgevangenis in Rotterdam (1830), vrouwen en mannen apart van elkaar (1837), en gevangenissen met eenpersoonscellen (1850).

In de 200 jaar dat DJI en de reclassering samenwerken, hebben we natuurlijk ook onze ups en downs gehad. Dat hoort bij een relatie. Twee eeuwen koek en ei, dat is volgens mij niet gezond, laat staan reëel. Je moet elkaar scherp houden en dus af en toe kritisch zijn.

We hebben ook wel eens een tijdje afstand van elkaar genomen. De laatste keer nog aan het begin van deze eeuw, toen het Penitentiair Reclasseringsaanbod uit de inrichtingen verdween. Daar zullen vast allerlei goede redenen voor zijn geweest, maar snappen doe ik het niet. We zijn nauwe familie van elkaar en dan moet je elkaar niet uit het oog verliezen.

Maar gelukkig hebben we elkaar teruggevonden en werken we weer volop samen. Inmiddels werken er weer reclasseringswerkers in de penitentiaire inrichtingen. Met succes. Ik vind dat niet meer dan logisch, want iemands re-integratie begint binnen.

Al tweehonderd jaar.